FAQ's

In het PTA vermeld je de code van de deeltaak en een omschrijving. Dat mag de tekst uit het examenprogramma zijn, maar ook een eigen formulering hiervan.

• Het verplicht verantwoorden van alle deeltaken in het PTA blijft het uitgangspunt. De wijze waarop dit getoetst wordt binnen de RIVM regels dan gelden is aan de school. Daarbij moet de school natuurlijk wel blijven voldoen aan de algemene eisen van een goed PTA o.b.v. het Eindexamenbesluit artikel 31.
• Zo nodig mag je de toetsvorm aanpassen aan wat wél haalbaar is. Zie hiervoor ook de tips die vorig jaar zijn gegeven in de handreiking bij de RV toetsen (bv. video laten maken van een handeling, onderliggende theorie toetsen, mondeling i.p.v. praktisch etc.) Van scholen wordt niet het onmogelijke gevraagd.

• Het PTA moet in zijn geheel (leerjaar 3 en 4 samen) dekkend zijn voor alle deeltaken van de vier profielmodulen. Deeltaken die nu nog niet getoetst zijn (dus ook de niet getoetste deeltaken van profielmodules die in leerjaar 3 zijn aangeboden en getoetst) moeten alsnog worden getoetst.
• Als een school het gehele profielvak uitsluitend in leerjaar 3 toetst, moeten alle deeltaken in leerjaar 3 getoetst zijn.

Ja, elke leerling die dit jaar examen doet, moet zijn profielvak dit schooljaar afsluiten met een SE. Heeft u tot nu toe geen SE’s afgenomen en ook geen PTA voor het profielvak, dan moet u dit alsnog ontwikkelen en afnemen. Hiervoor kunt u het CSPE materiaal inzetten.

Ja dat kan. Het profielvak wordt ook voor deze leerlingen afgesloten door middel van een SE. In deze situatie moet ook voldaan worden aan de eis dat het PTA deeltaak dekkend is.

Dit is niet de bedoeling en lijkt ook praktisch niet haalbaar als u tot nu toe niet van plan was het profielvak in leerjaar 3 af te sluiten gezien de achterstanden die er nu al zijn opgelopen voor leerlingen waarbij dit al wel ingepland was.

Formeel bent u niet verplicht het PTA aan te passen. Om recht te doen aan de leerlingen kunt u wel een aantal zaken overwegen: u kunt

• de laatste fase van het SE over meer tijd uitspreiden zodat leerlingen meer tijd krijgen zich voor te bereiden.
• voor een al gepland SE waarvoor de toets nog gemaakt/vastgesteld moet worden het CSPE materiaal inzetten.
• leerlingen een extra herkansing geven of een extra toets invoegen ter vervanging van het CSPE.
  – In de oude situatie lag voor de leerlingen in februari 50% van het cijfer vast en bood het cspe nog de mogelijkheid tot cijferverbetering.
• kiezen voor een extra ‘eindtoets’ als vervanging van het cspe als een formele afsluiting van het profielvak waarbij leerlingen afsluitend laten zien wat ze hebben geleerd.

Kwaliteit van schoolexaminering borgt u door dekkend te examineren op basis van een goed PTA, de landelijk vastgestelde examenprogramma’s en kwalitatief goede toetsen en toetsing (constructie, afname en beoordeling). Zie ook de kwaliteitscyclus schoolexaminering van SPV. U kunt hierbij het CSPE materiaal ’21 – waarvan de kwaliteit landelijk is vastgesteld – dit jaar inzetten.

Ja dat mag. Dan voegt u een extra toets toe aan uw PTA, bv. in de periode waarin nu het CSPE gepland stond.

Nee, er is niets veranderd aan de afsluiting van de keuzevakken. BB en KB leerlingen sluiten 4 keuzevakken met een SE af en GL leerlingen 2.

Nee, dat is niet nodig. U kunt wel overwegen om de leerlingen in de vorm van een dergelijke eindtoets een extra ‘herkansingsmogelijkheid’ te bieden. Het CSPE maakt normaal 50% van het eindcijfer uit én biedt de leerling een herkansing. Overweeg goed of u uw leerlingen deze kans wilt onthouden.

• Door het vervallen van het CSPE (incl. eigen herkansingsmogelijkheid) – en omdat er ook geen RV toetsen zijn – heeft de leerling na afronding van het huidige SE immers geen herkansingsmogelijkheid meer om zijn cijfer te verbeteren.
• Het SE eindcijfer van het profielvak telt mee in de 5,5 regel in de slaag-zakregeling van de leerling. Zie ook de veelgestelde vragen onder het kopje ‘Weging, beoordeling en slaag-/zakregeling’.

Ja dat moet. Het PTA moet dekkend zijn op deeltaakniveau.

• Ja, u mag een reeds dekkend PTA aanpassen. Als het bijvoorbeeld gezien de opgelopen achterstanden niet mogelijk is om het huidige PTA volledig uit te voeren óf bepaalde toetsvormen uit te voeren, mag het PTA worden aangepast. Er kunnen bijvoorbeeld bepaalde toetsen vervallen of er kan een toetsvorm worden aangepast.
• De voorwaarde is dat je dekkend blijft examineren en daarbij de formele procedure van aanpassing PTA volgt.

• Dit mag als deze toets nog niet bij alle leerlingen is afgenomen en het niet haalbaar is om deze toets alsnog in te plannen. Daarbij geldt dan wel dat deze toets voor álle leerlingen vervalt, ook voor de leerlingen die deze toets al wel hebben gemaakt.
• De voorwaarde van een dekkend PTA blijft hierbij overeind.

• Dit is aan u om te bepalen. In de basis gaat het erom dat aanpassing niet mag leiden tot zwaardere ‘eisen’ voor leerlingen.
• Enkele voorbeelden waar u dan aan kunt denken:
  Het is voor de school bv. makkelijker uitvoerbaar om een deeltaak theoretisch te toetsen, terwijl een praktische toetsing ook binnen de RIVM richtlijnen en het huidige tijdpad nog wel mogelijk is. Een praktische toetsvorm dan omzetten in een theorietoets kan dan niet in het voordeel zijn van (een deel van de) leerlingen.
  – De school besluit een aantal kleinere toetsen te vervangen door 1 grote toets, dit kan de toetsing voor leerlingen verzwaren als leerlingen dit niet gewend zijn.
  – De school kiest ervoor om een eindtoets/grote afsluitende toets aan het PTA toe te voegen in de vorm van bijvoorbeeld een Proeve van Bekwaamheid, terwijl leerlingen hier nog nooit mee geoefend hebben.
  – De school besluit een toets te laten vervallen en de weging van de overige toetsen aan te passen. Dit kan voor leerlingen nadelig zijn, bijvoorbeeld doordat een toets die door veel leerlingen slecht is gemaakt, hierdoor zwaarder gaat meetellen. Let met name bij het aanpassen van de weging altijd goed op het leerling belang.
• Een ander punt hierbij is het kritisch bekijken van de herkansingsmogelijkheden van leerlingen. Met het vervallen van het CSPE ontbreekt voor de leerling een extra herkansingsmogelijkheid. In dit geval zou juist het niet aanpassen van het PTA op dit punt in het nadeel van leerlingen zijn.

• Ja, dat mag als het bijvoorbeeld nodig is om leerlingen meer voorbereidingstijd te geven, bijvoorbeeld als zij bepaalde praktische vaardigheden nog onvoldoende hebben kunnen oefenen in verband met de scholensluiting en de RIVM richtlijnen. De maatregel het profielvak in 2021 alleen af te sluiten met een SE is juist genomen om scholen hiervoor meer ruimte te geven.
• Ook dit vraagt veelal een aanpassing van het PTA conform de vastgestelde procedure. Bijvoorbeeld als een toets verschuift naar een andere periode dan gepland.

Hiervoor is geen vaste deadline bepaald, maar na vaststelling met instemming van de MR moeten leerlingen en ouders per ommegaande over het gewijzigde PTA worden geïnformeerd en moet het worden aangeleverd bij de Inspectie. Vanzelfsprekend gebeurt dit voordat de eerste toets volgens het aangepaste PTA wordt afgenomen (zie ook Examenloket).

Bij aanpassing van het PTA geldt de volgende procedure:

• Een school die het PTA wil aanpassen wendt zich met een verzoek tot wijziging van het PTA tot het bestuur van de school;
• Voor het vaststellen van het gewijzigde PTA moet de reguliere procedure opnieuw worden doorlopen, inclusief instemming van de MR;
• Leerlingen, ouders en de inspectie moeten altijd direct over een wijziging van het PTA actief worden geïnformeerd (bijvoorbeeld via een format van de school);
• Melding (door het bestuur) aan de inspectie door een mail te sturen naar examenloket@duo.nl. Geef daarbij het volgende door:
  • welk PTA het betreft (klas, jaar, schoolsoort)
  • reden van wijziging
  • wat de wijziging is
  • instemming van MR en
  • dat de wijziging niet in het nadeel van de leerlingen is.
• Het gewijzigde PTA wordt vervolgens in het Internetschooldossier geüpload.

U vindt deze informatie in de brochure van CvTE. Op 29/1 is versie 2 van de brochure gepubliceerd. De wijzigingen ten opzichte van versie 1 zijn hierin gemarkeerd.

Hiervoor wordt de oorspronkelijke planning van zending A, B en C gehanteerd. Zie hiervoor Examenblad.nl. Dat betekent dat u vanaf 9 februari de beschikking hebt over de Instructie voor de Examinator en de grijze vlekken exemplaren van de CSPE’s. Vanaf 9 maart heeft u de beschikking over de leerling-exemplaren van de examendocumenten, het correctievoorschrift en de digitale bestanden.

Een school krijgt ook dit jaar een kleur toegewezen, maar mag daar van afwijken. Let daarbij wel op het aantal beschikbare exemplaren. Van de toegewezen versie krijgt een school het aantal zoals is opgegeven bij DUO. Versie 2 is bedoeld als herkansingsversie en krijgt een school in een beperktere oplage. Het advies is om deze versie ook te bewaren als herkansingsversie.

Ja, daar voldoen deze toetsen aan. Via examenblad.nl is een overzicht beschikbaar waarin staat aangegeven welke deeltaken in welke CSPE onderdelen worden gedekt.

Nee, dat is niet verplicht. U kunt ook volstaan met de eigen SE’s voor het profielvak of CSPE materiaal van voorgaande jaren en deze waar nodig aanvullen met eigen materiaal of (opdrachten uit) CSPE materiaal 2021 om tot een dekkend SE te komen.

Het is aan de school hoe dit in het PTA te verwerken, hier zijn geen richtlijnen voor.

Nee, daar voorziet de Facet structuur niet in.

Nee, dit is niet toegestaan. Het CSPE-materiaal wordt ter beschikking gesteld om te gebruiken bij het schoolexamen van het profielvak, waarmee het beroepsgerichte profielvak wordt afgesloten. Als het voor andere doelen wordt gebruikt, is het risico op schending van de geheimhouding te groot. Als u CSPE-materiaal wil gebruiken voor toetsing van de keuzevakken, kunt u natuurlijk wel materiaal uit voorgaande jaren (2019, 2918, 2017) gebruiken. (zie ook Examenloket).

Uitwerking van regelgeving op dit gebied is in ontwikkeling. In de praktijk hanteren scholen vooralsnog voor het bewaren van SE materiaal hetzelfde tijdpad als het CE materiaal (6 maanden).

Ja, dat klopt. Als je het beroepsgerichte profielvak met het cspe afsluit, wordt er ‘automatisch’ een goede afspiegeling van alle deelteken getoetst. Het is dan ook toegestaan het profielvak SE af te sluiten met alleen het volledig cspe ’21. Daarmee worden de deeltaken dekkend getoetst; soms alleen in een minitoets(item), soms in een grotere (praktische) opdracht, regelmatig ook in zowel een grote opdracht als vanuit een minitoets(item).

Mogen leerlingen een vak wegstrepen om alsnog te kunnen slagen?

Ja, dat mag. Leerlingen die – na het maken van het volledige eindexamen – nét niet slagen, mogen het resultaat van één vak wegstrepen als ze daarmee wél slagen. Dit vak mag voor het vmbo niet het vak Nederlands zijn. Het eindresultaat voor het vak dat vervalt, telt dan niet mee in de slaag-zakregeling (dus niet bij de regeling waarbij het gemiddelde van de CE’s minimaal 5,5 moet zijn en bij het aantal toegestane onvoldoendes). Het resultaat van het weggestreepte vak wordt wel vermeld op de cijferlijst van de leerling.

Ja, dat klopt. Deze maatregel kan worden toegepast op elk examenvak dat geen kernvak is. Binnen het vmbo is alleen Nederlands als kernvak aangewezen.

De bijzondere maatregel voor het examen 2020-2021, waarbij bij de uitslagbepaling een vak buitenbeschouwing gelaten mag worden, is van toepassing op elk vak behalve een kernvak. Dat vak bestaat dan bij de uitslagbepaling niet. De andere vakken behouden hun weging.

In het geval van het weglaten van een beroepsgericht keuzevak binnen de GL blijft de weging van het profielvak 2 en de weging van het overgebleven beroepsgericht keuzevak 1:

Combinatie cijfer=((cijfer profielvak)x2 +(cijfer keuzevak))÷3

Als het profielvak wordt weggelaten uit de uitslag bepaling tellen de cijfers van de keuzevakken nog steeds 1 keer mee dus:

Combinatiecijfer=((cijfer keuzevak A) +(cijfer keuzevak B))÷2

• Ja, de mogelijkheid voor aanpassing van het PTA betreft het hele PTA. Dit moet wel – net als alle andere aanpassingen – beargumenteerd gebeuren, noodzakelijk en niet in het nadeel van leerlingen zijn. Wanneer een toets bijvoorbeeld qua omvang wordt aangepast (om hiermee een deeltaak dekkend te kunnen examineren) kan dit ook betekenen dat deze toets een hogere weging krijgt. De weging moet in verhouding zijn tot de omvang, de complexiteit en het belang van een toets/wat getoetst wordt.
• Ook kan het zijn dat er toetsen bij zijn gekomen in het PTA omdat het PTA tot nu toe niet dekkend was. Ook dat leidt tot aanpassing van de weging van de verschillende toetsen.
• Als een school ervoor kiest om een afsluitende toets (als vervanging van het cspe) toe te voegen als afsluiting van het beroepsgerichte vak heeft dat ook invloed op de weging (zie ook stappenplan PTA en voorbeeld PTA versie 2).

Voor de gemengde leerweg is het combinatiecijfer het gewogen gemiddelde van het SE cijfer voor het profielvak en de beroepsgerichte keuzevakken, waarbij het SE cijfer van het profielvak zo vaak meetelt als het aantal beroepsgerichte keuzevakken dat is afgesloten met een schoolexamen.

Hier zijn geen voorschriften voor. De weging is aan de school. Wat betreft het CSPE ’21 wordt medio april wel een suggestie/advies voor een N-term gebaseerd op de uitkomsten van een expert-meeting van vakdocenten georganiseerd door Cito beschikbaar gesteld.

Nee dat hoeft niet, maar een school kán wel kiezen voor het toevoegen van een eindtoets aan het PTA.

• Voor leerlingen die in ’19-’20 vervroegd examen hebben gedaan over 1 of meerdere vakken (o.b.v. het SE eindcijfer), geldt de 5,5 regel ook nu niet.
  • Dat geldt dus ook voor de leerlingen die in leerjaar 3 hun profielvak met een SE hebben afgesloten in ’19-‘20.
• Over de toepassing van de 5,5 regel voor leerlingen in vmbo BB, KB en GL die dit jaar het beroepsgerichte profielvak afsluiten met een SE, is met de aanvullende maatregelen voor het eindexamen van 12/2j.l. ook een besluit genomen door OCW. In plaats van het cijfer voor het cspe, telt het cijfer voor het schoolexamen van het beroepsgerichte profielvak op 1 decimaal mee in de 5,5, regel. Dus het gemiddelde CE cijfer van de avo-vakken op 1 decimaal plus het cijfer voor het SE profielvak op 1 decimaal gemiddeld moet minimaal een 5,5 zijn.

Als een leerling besluit dat het profielvak weggestreept wordt bij het bepalen van de einduitslag, telt het eindcijfer van het profielvak ook niet mee in bij de regeling waarbij het gemiddelde van de CE’s minimaal 5,5 moet zijn (en bij het aantal toegestane onvoldoendes).

Ja, dat is mogelijk. In artikel 35b1 van het Eindexamenbesluit VO is zelfs apart geregeld dat deze mogelijkheid bestaat voor vakken die alleen met een schoolexamen worden afgesloten. Wel moet dit worden vastgelegd in het examenreglement, aangezien de herkansingen en/of herexamens daar geregeld horen te zijn. Dit betekent dat het examenreglement aangepast moet worden. Hiervoor geldt dezelfde procedure als voor het aanpassen van het PTA. De MR moet instemmen, de inspectie moet actief geïnformeerd worden door een e-mail te sturen aan het Examenloket@duo.nl en u moet het aangepaste examenreglement uploaden in het ISD van de inspectie. (zie ook Examenloket).

Nu de herkansingsmogelijkheid van het CSPE vervalt – én het SE profielvak meetelt in de 5,5 regel – , adviseren wij scholen de herkansingsregels te heroverwegen. Zie ook vraag 1 thema ‘aanpassen PTA profielvak’.

De school is hier zelf verantwoordelijk voor. Of in de vorm van een SE of door (delen) van het CSPE in te zetten als herkansing.

U kunt inderdaad de blauwe of rode versie inzetten als herkansing. Dit jaar is er geen sprake van een voorgeschreven RV toets.

Hiervoor wordt de oorspronkelijke activiteitenplanning van zending A, B en C gehanteerd. Zie hiervoor Examenblad.nl. Dat betekent dat u vanaf 9 februari de beschikking hebt over de Instructie voor de Examinator en de grijze vlekken exemplaren van de CSPE’s. Vanaf 9 maart heeft u de beschikking over de leerling-exemplaren van de examendocumenten, het correctievoorschrift en de digitale bestanden.

t/m 23 juli ‘21

De deadline voor de afname van het SE keuzevakken is inmiddels gelijkgetrokken met de profielvakken. Dus ook de keuzevakken mogen t/m 23 juli worden afgenomen (in plaats van 29 mei zoals eerder gecommuniceerd).

De digitale flex-examens kunnen afgenomen worden van 5 april tot 23 juli. Kijk voor vragen en antwoorden over de examens 2021 op de pagina Examens 2021

Aanleveren SE eindcijfers: uiterlijk 2 weken na vaststelling van het eindcijfer (uiterlijk 1 week na 23/7 uitslag vaststellen en uiterlijk begin augustus gegevens in BRON).

Ja zeker, ook leerlingen die digitaal flexibel examen doen hebben recht op 2 herkansingen. Scholen zijn nooit gebonden aan de tijdvakken en dat geldt ook voor dit jaar. Afname tussen 5 april en 23 juli 2021.

Nee, de organisatie van de digitaal flexibele examens gaat dit jaar niet anders dan andere jaren. Een school plant in. Wel is er meer tijd, namelijk tot de start van de zomervakantie/23 juli. Als de school het wil, kun je een vergelijkbare procedure opstellen (met een deadline voor aangeven keuzes), maar is niet voorgeschreven.

Zie hiervoor de activiteitenplanning op examenblad.nl en de PPT van het webinar van 4 februari jl.

Een school bepaalt zelf de uitslagdatum, zeker bij digitaal flexibel, maar dit geldt ook voor de GL. Als profielvak of keuzevakken later worden afgesloten, kan dan ook pas officieel de uitslag worden bepaald.

U kunt dan ook geen uitslag bepalen. Eerst moet er een cijfer zijn voor alle vakken. Profielvak (en keuzevakken) kunnen nog herkanst worden en zijn dan nog niet afgesloten. Echter, herkansing kan alleen als dat kan binnen de herkansingsregeling van de school. Zomaar een extra herkansing ‘omdat de leerling dat nodig heeft’ kan niet. Hij kan alleen alsnog herkansen als hij daar nog recht op heeft.

Ja, dat mag. U mag als school zelf bepalen dat de leerlingen tot bijvoorbeeld 6 mei mogen melden of ze vakken in het tweede tijdvak willen afsluiten. Maar bedenk wel dat hoe eerder dit vaststaat, des te beter kunnen de leerlingen en de school een planning maken. De school kan bijvoorbeeld in gaan zetten op extra lessen tussen eerste en tweede tijdvak voor een bepaald vak als veel leerlingen die in het tweede tijdvak gaan doen. Leerlingen kunnen ook beter gaan focussen op het eerste tijdvak als ze de keuze op tijd maken. En 23 april is geen willekeurige datum. De verplichte meivakantie is van zaterdag 1 t/m zondag 9 mei. Veel scholen hebben de week daarvoor ook al vrij gepland. En dan is vrijdag 23 april een logische deadline.
U kunt ook zelf de deadline eerder leggen, maar doordat in de regeling de datum van 23 april is genoemd, hebben leerling dan wel het recht nog tot 23 april hun planning te wijzigen. In het algemeen is het natuurlijk verstandig als school zelf het voortouw hierin te nemen en vooraf zelf bekijkt voor welke leerlingen een eerste afname in het tweede tijdvak voordelen kan hebben en dit ook vooraf met de leerlingen te bespreken en vast te leggen.

Ja, dat mag je wel zo inplannen, maar als een leerling zelf dat vak toch in het eerste tijdvak wil afleggen en hij heeft dat op tijd gemeld, dan moet je het hem wel in het eerste tijdvak laten maken.