Wijzigingen Eindexamenbesluit VO
Wat zijn de belangrijkste wijzigingen in het eindexamenbesluit vo met ingang van 1 augustus ‘21?
- Verplichting om een examencommissie in te stellen voor de borging van de kwaliteit van de schoolexaminering;
- Verduidelijking van de taken van de examensecretaris en de verplichting deze vast te leggen in een taakomschrijving;
- Aanscherping van de procedure van totstandkoming van het examenreglement en het PTA;
- Verplichting om in het PTA de samenhang tussen de (verplichte) examenstof en de SE-toetsen in het PTA aan te geven;
- Verduidelijking van de mogelijkheden om tijdens de uitvoering van het PTA (na 1 oktober) aan te passen;
- Verplichting om het schoolexamen formeel af te sluiten voordat de centrale examens beginnen.
Wanneer is het gewijzigde eindexamenbesluit vo ingegaan, is er sprake van een overgangsperiode?
Op 1 augustus 2021. Er is geen overgangsperiode.
Aan welke eisen moet de inhoud van het PTA volgens het eindexamenbesluit vo voldoen?
- De school moet zorgen voor een voor de leerling helder en overzichtelijk PTA waaruit blijkt
- welke examenstof van het examenprogramma wordt getoetst, op welke wijze (met welke toetsvorm) en wanneer;
- of dit voldoet aan de verplicht voorgeschreven examenstof;
- wat de inhoud van de SE toetsen is;
- of en op welke wijze de leerling een toets mag herkansen;
- hoe het eindcijfer schoolexamen wordt berekend.
- In PTA moet daarbij duidelijk en herleidbaar zijn welke toetsen bijdragen aan de afsluiting van
- de verplichte examenstof van het examenprogramma die behoort tot het SE;
- de examenstof van het examenprogramma die behoort tot het CE, maar die óók in het SE wordt getoetst;
- de examenstof die is gekozen door het bevoegd gezag (schooleigen onderdelen).
Wat betekent het ‘letten op het afsluitend karakter van het schoolexamen’ voor de toetsen die onderdeel uitmaken van het schoolexamen?
- Het schoolexamen moet afsluitend zijn, dus de onderdelen van het examenprogramma moeten op eindniveau worden getoetst;
- De toetsen zijn summatief (geen voortgangstoetsen, diagnostische toetsen, huiswerkopdrachten en zaken zoals ‘aanwezigheid’, te laat komen etc.);
- Het aantal toetsen per vak is beperkt (geen stapeling van ‘deeltoetsen’) en moeten over een substantiële hoeveelheid leerstof gaan;
- De eindtermen/deeltaken uit het examenprogramma worden bij voorkeur niet meer dan één keer getoetst.
In het Eindexamenbesluit staat dat leerlingen moeten kunnen beoordelen of het PTA dekkend is voor het examenprogramma. Wanneer voldoe ik hieraan?
Volgens het Eindexamenbesluit moet het bevoegd gezag van een school in het PTA ‘duidelijk en herleidbaar’ aangeven welke toetsen bijdragen aan de afsluiting van de examenstof. In de toelichting op het eindexamenbesluit vo staat dat het belangrijk is dat betrokkenen daarmee moeten kunnen beoordelen of het PTA dekkend is voor het examenprogramma. Daarom moet zijn aangegeven welke PTA-toetsen betrekking hebben op de examenstof die verplicht in het schoolexamen moet worden getoetst. Hoe een school dit doet, staat een school vrij.
SPV adviseert hierbij te werken met een beschrijving van de te beoordelen eindtermen en niet alleen te werken met codes die een leerling zelf moet herleiden tot het examenprogramma.
In het PTA van onze school zijn zowel schoolexamentoetsen als overgangstoetsen opgenomen. Mag dit?
Formeel heeft de school de ruimte om naast SE toetsen ook andere toetsen op te nemen in het PTA die niet meetellen met het SE cijfer (om leerlingen een totaaloverzicht te geven van alle toetsen die gemaakt moeten worden). Wij adviseren om het PTA te beperken tot de functie van het PTA: een helder overzicht van SE toetsen die samen het eindcijfer SE bepalen. Dit geeft de meeste helderheid aan leerlingen en de kwaliteit van het SE is hiermee beter geborgd. Het opnemen van niet SE toetsen in het PTA geeft scholen ook minder ruimte voor aanpassingen. Alles wat in het PTA staat, staat immers voor een jaar vast.
Het is belangrijk dat een leerling weet wat er van hem verwacht wordt op basis van het PTA. Hoe geef ik daar invulling aan?
Uit het PTA moet voor de leerling blijken ‘wat hij moet kennen/kunnen, op welke wijze dit wordt beoordeeld en hoe een toets meeweegt in het eindcijfer’. Een school geeft zelf invulling hoe dit vormgegeven wordt. SPV biedt een aantal voorbeeld PTA’s om te laten zien hoe het kan.
Wat is er gewijzigd in de procedure voor de totstandkoming van het examenreglement en het PTA?
Nieuw in deze procedure is dat de examencommissie een voorstel doet voor het PTA en het examenreglement. Als het bevoegd gezag van dit voorstel wil afwijken zal het moeten overleggen met de examencommissie en dit moeten motiveren. De overige bevoegdheden/taken van het bevoegd gezag (vaststellen en naar inspectie en kandidaten sturen) zijn ongewijzigd. Dat geldt ook voor de bevoegdheid van de MR (instemmen).
Mag de school het PTA wijzigen na 1 oktober van het lopende schooljaar?
Nee, dat mag alleen in het geval van een bijzondere omstandigheid die niet te voorzien was waardoor de uitvoering van het PTA praktisch niet mogelijk is. Of als er fouten in het PTA staan of onderdelen zijn vergeten. Voor wijziging van het PTA moet dezelfde procedure worden gevolgd die geldt voor de totstandkoming van het PTA.
Welke (wettelijke) taken en bevoegdheden heeft de examencommissie?
De belangrijkste taak van de examencommissie is het borgen van de kwaliteit van de schoolexaminering. Concreet uitgewerkt betekent dat:
- Een voorstel doen voor een examenreglement;
- Een voorstel doen voor een programma van toetsing en afsluiting;
- Letten op het afsluitend karakter van het schoolexamen;
- De kwaliteit van het schoolexamen borgen;
- Het vaststellen van richtlijnen en aanwijzingen om te komen tot een beoordeling van het schoolexamen.
Het bevoegd gezag kan de examencommissie aanvullende taken geven zoals het adviseren over de te nemen maatregelen bij onregelmatigheden, adviseren bij de (ontwikkeling van) de visie van de school op toetsing en examinering en adviseren over maatregelen om de kwaliteit van toetsing en examinering te verbeteren.
Wat verandert er voor een school die al een examencommissie heeft?
Zo nodig zal die examencommissie ingericht moeten worden volgens de regels van het eindexamenbesluit vo.
Welke eisen gelden voor de samenstelling van de examencommissie?
Er gelden eisen met betrekking tot onafhankelijkheid, deskundigheid, aantal leden en onverenigbaarheid van functies. Zie hiervoor artikel 35D van het eindexamenbesluit vo.
Mag de examensecretaris deel uitmaken van de examencommissie?
Dat is toegestaan.
Moet elke school of locatie een examencommissie instellen?
Het bevoegd gezag moet tenminste één examencommissie instellen maar dat kunnen er meer zijn. Het mag zelf bepalen of dat op school-, locatie (afdelings)- of bestuursniveau gebeurt.
De school moet de taakomschrijving van de examensecretaris vastleggen. Wat is het doel hiervan?
Hierdoor wordt de positie van de examensecretaris verstevigd.
Welke taken heeft de examensecretaris volgens het eindexamenbesluit vo?
- Het samen met de directeur vaststellen van de uitslag van een eindexamen;
- Het samen met de directeur tekenen van de diploma’s en de cijferlijsten;
- Het organiseren en afnemen van het eindexamen of het deeleindexamen;
- De uitvoering van het examenreglement;
- De uitvoering van het programma van toetsing en afsluiting;
- De verstrekking van een overzicht van de onderdelen en beoordeling van de schoolexamens.
Hoe moet de school het schoolexamen formeel afsluiten?
Scholen moeten de schoolexamenresultaten, inclusief onderliggende cijfers, in de vorm van een ondertekend document aan de leerlingen uitreiken vóór de start van de centrale examens.
Moeten de leerlingen tekenen voor ontvangst van SE resultaten?
Ja de leerlingen tekenen voor ontvangst van de resultaten maar de verantwoordelijkheid voor de juistheid van de resultaten ligt primair bij de directeur en de examensecretaris.
Welke gevolgen hebben de aanpassingen in het eindexamenbesluit vo voor de inhoud van het examenreglement?
In het examenreglement moeten de volgende (nieuwe) onderdelen worden opgenomen:
- de procedure totstandkoming PTA en examenreglement;
- de rol en taken op hoofdlijnen van de examensecretaris;
- de samenstelling van de examencommissie;
- de wettelijke taken en bevoegdheden van de examencommissie;
- (indien van toepassing) de andere taken die het bevoegd gezag aan de examencommissie heeft opgedragen;
- De formele afronding van het schoolexamen (verstrekking aan iedere kandidaat van een overzicht per vak van de resultaten van alle onderdelen en de eindbeoordeling van het schoolexamen).
Hebben de wijzigingen in het eindexamenbesluit vo gevolgen voor het inspectietoezicht?
Ja, de inspectie kan scholen er vanaf 1 augustus 2021 op aanspreken wanneer ze de wijzigingen niet (goed) uitvoeren.
(Toelichting: In de Wet op het onderwijstoezicht (WOT) staat in artikel 3, eerste lid, onder meer dat de inspectie toeziet op de naleving van de onderwijswet- en regelgeving. Het onderzoekskader 2021 van de Inspectie van het Onderwijs beschrijft hoe het toezicht op het voortgezet onderwijs is ingericht. In dit verband is met name onderdeel OP6. Afsluiting van belang: ‘De afsluiting van het onderwijs verloopt zorgvuldig.’)