PTA en schoolexamen

Dit kan door hierover een algemene tekst op te nemen in het PTA die voor alle vakken geldt. In de toelichting bij het Eindexamenbesluit staat hierover: ‘Daar waar er van wordt uitgegaan dat onderwijsdoelen in het gehele spectrum van onderwijs en toetsing aan bod komen, zoals bij de algemene onderwijsdoelen in de preambule van het vmbo, kan daar in het pta een duidelijk toelichting over worden gegeven die herleidbaar is naar deze preambule zonder dat bij alle vakken afzonderlijk te beschrijven’.

De wettelijke eisen zijn geregeld in het Eindexamenbesluit VO. Zie:  Regeling van het eindexamen, artikel 31 Examenreglement en programma van toetsing en afsluiting, lid a t/m c. Deze eisen gelden voor alle niveaus in het voortgezet onderwijs. Zie ook de FAQ’s onder ‘Eindexamenbesluit VO ‘21’.

De eisen die aan de PTA’s worden gesteld zijn universeel. Er is geen verplicht format. De school kan zelf het format kiezen. Wel moeten in het format alle verplichte onderdelen zijn opgenomen.

Dat is toegestaan en passend bij een integratie van profiel en keuzevak. Meer voor de hand ligt het om twee PTA’s te maken. Eén voor het schoolexamen van het profieldeel en één voor de schoolexamens van de beroepsgerichte keuzevakken.

Handelingsopdrachten worden in principe niet met een cijfer afgesloten en hoeven dus niet in het PTA te worden opgenomen.

Ja dat moet, maar de PTA’s zullen inhoudelijk niet veel verschillen omdat de deeltaken en eindtermen van de beroepsgerichte keuzevakken vaak weinig of niet tussen de leerwegen verschillen. Let er echter wel op dat er én in het onderwijs én in de toetsing voldoende differentiatie wordt aangebracht.

Dat mag. Het moet dan gaan over de wijze waarop de inhoud van de methode (als uitwerking van de eindtermen) in het schoolexamen wordt getoetst.

Uit de omschrijving van de eindtermen in het PTA moet blijken welke deeltaken/eindtermen een leerling moet beheersen om het schoolexamen met succes te kunnen afronden. Dat hoeft echter niet te betekenen dat de eindtermen volledig zijn overgenomen uit het examenprogramma maar het alleen vermelden van de codes uit het examenprogramma is onvoldoende.

Voor de beroepsgerichte keuzevakken geldt: Ja, u moet alle deeltaken opnemen in het PTA, maar u hoeft niet alle eindtermen van een deeltaak expliciet te toetsen. Indien u afzonderlijke eindtermen expliciet toetst moet u deze opnemen in het PTA. Voor het profielvak geldt: de profielmodules worden getoetst in het CSPE en mogelijk ook in het schoolexamen. Hierdoor is het niet nodig alle deeltaken en onderliggende eindtermen in het PTA op te nemen, maar maakt u een gerichte keuze wat u in het schoolexamen terug laat komen (naast het cspe). Uitgangspunt voor zowel het SE over het profiel als de beroepsgerichte keuzevakken is: alles wat u gaat toetsen in het SE, staat verantwoord in het PTA. Een leerling moet niet voor verrassingen komen te staan. Alle deeltaken (en onderliggende eindtermen) moet u wél aanbieden in uw onderwijsprogramma. U mag geen delen van een beroepsgericht keuzevak of profielvak overslaan.

Alleen als de profielmodules in het schoolexamen worden getoetst.

Kerndeel A en B kunt u opnemen bij de toetsing van de beroepsgerichte keuzevakken en het profielvak. In het PTA benoemt u dan de eindtermen uit de kern die u beoordeelt in het SE over dit keuzevak/profielvak. Dit kan door toevoeging van een algemene regel aan het PTA bv. ‘Bij de toetsing van dit keuzevak worden de volgende eindtermen meegewogen in de beoordeling: …..’  U kunt ook expliciet bij een toets aangeven welke eindtermen uit kerndeel A en B beoordeeld worden (bijvoorbeeld. ‘plannen en organiseren’ uit kerndeel A4). LOB (kerndeel C) moet expliciet verantwoord worden in een PTA. Of geïntegreerd binnen het PTA van profiel- en/of beroepsgerichte keuzevakken óf in een apart PTA (zie ook onder kopje ‘LOB’).

U mag zowel een PTA voor 2 jaar als voor 1 jaar maken. De periode waarin geëxamineerd wordt kan per afdeling/vak bepaald worden.

Ook wanneer een school werkt met een 2-jarig PTA, moet het bevoegd gezag van de school jaarlijks het PTA indienen bij inspectie van het betreffende schooljaar. Als het PTA dan alleen van leerjaar 3 wordt ingediend, moet duidelijk zijn hoe het cijfer behaald aan eind van leerjaar 3 meeweegt in het eindcijfer SE eind leerjaar 4.

Dat bepaalt de school zelf. In een algemene tekst bij het PTA wordt aangegeven hoe cijfers worden gemiddeld tot een eindcijfer en hoe en wanneer afrondingen worden toegepast.

Het werken met een omrekenformule is niet toegestaan. De leerling moet aan alle eisen uit het PTA KB voldoen. Dit kan door:

• in leerjaar 3 met gedifferentieerde toetsen te werken zodat de leerling cijfers op twee niveaus krijgt.
• Aan het einde van leerjaar 3 de leerling alsnog de toetsen (of onderdelen ervan) op KB-niveau te laten maken.

In het PTA moet de periode worden vermeld. Leerlingen moeten weten waar ze aan toe zijn en de school kan hiermee beter borgen dat alle SE toetsen ook daadwerkelijk worden afgenomen. Toetsen mogen dus niet zondermeer worden ‘doorgeschoven‘ naar een volgende periode. Om wel flexibel te blijven verdient het aanbeveling de periode niet al te ‘strak’ te omschrijven, dus geen exacte weken of data opnemen. Verwijzen naar een SE rooster is dan beter.

Nee het PTA is bindend. Alle in het PTA opgenomen toetsen moeten worden afgenomen en becijferd. En er mogen geen toetsen worden afgenomen die meetellen voor het cijfer van het schoolexamen die niet in het PTA staan.

Voor exameneenheden die u in het SE moet toetsen geldt dat u alle exameneenheden moet opnemen in het PTA en dus moet toetsen in het SE. Zie hiervoor de zogenoemde ‘kruisjeslijsten’ in de syllabi bij de examenprogramma’s. U hoeft niet alle onderliggende eindtermen 1:1 op te nemen in het PTA (en dus expliciet te toetsen). Er moet wél sprake zijn van een “dekkende toetsing” waarbij het gaat om de essentie van het examenprogramma. U maakt zelf een relevante, representatieve keuze welke eindtermen getoetst gaan worden. Een relevante keuze betekent dat u toetst wat belangrijk is voor de exameneenheden; Een representatieve keuze betekent dat u de juiste indicatie geeft aan de inhoud, het niveau en de complexiteit van de exameneenheden.

Voor de exameneenheden die u in het SE mag toetsen (en ook in het CE worden getoetst) geldt: Nee, u hoeft niet alle exameneenheden (domeinen) en onderliggende eindtermen op te nemen in het PTA. U maakt zelf een gerichte keuze wat u in het schoolexamen terug wilt laten komen. Bijvoorbeeld ter voorbereiding op het CE.

Voor deze leerlingen kan in overleg met de inspectie door het bevoegd gezag een regeling worden getroffen. Uitgangspunt blijft dat het PTA voor deze leerlingen dekkend is t.o.v. het examenprogramma. Zo maar delen overslaan uit het PTA kan niet.

Nee, niet alle eindtermen hoeven getoetst te worden. Er moet sprake zijn van een “dekkende toetsing” waarbij het gaat om de essentie van het examenprogramma. U maakt zelf een relevante, representatieve keuze hoe en welke eindtermen getoetst gaan worden.

• Een relevante keuze betekent dat u toetst wat belangrijk is voor het beroepsgerichte keuzevak/ profielmodule;
• Een representatieve keuze betekent dat u de juiste indicatie geeft aan de inhoud, het niveau en de complexiteit van het beroepsgerichte keuzevak/ profielmodule.

Het PTA bestaat uit summatieve afsluitende toetsen, het werken met huiswerkopdrachten als SE cijfer past niet binnen dit principe. Het is ook niet de bedoeling voor deze opdrachten met  een ‘verzamelcijfer’ te werken (‘gemiddelde van de in de klas gemaakte opdrachten’).

Formatieve toeten worden gebruikt om  informatie verzamelen over de leerresultaten, over sterke en zwakke punten, die de docent kan gebruiken voor feedback bij zijn lesvoorbereiding en naar de leerlingen toe. Het gaat om de ontwikkeling van de leerling op weg naar het eindniveau. Met summatieve toetsen (in het schoolexamen) wordt een  cijfer toegekend voor het bereiken van de eindtermen. Het gaat erom of de leerling aan een bepaald eindniveau voldoet. In het PTA worden uitsluitend summatieve toetsen opgenomen. U mag naast het PTA wel formatief toetsen. Deze  toetsen hoeven niet in het PTA worden opgenomen en tellen niet mee in het SE cijfer, maar kunnen eventueel wel meewegen bij de overgang.

Stage is een onderwijsvorm. De stage kan wel als toetsvorm worden opgenomen (bv. het stageverslag). Het moet dan wel duidelijk zijn welke delen van het examenprogramma worden beoordeeld binnen de stage.

Gebruik voor de beoordeling van die prestaties dezelfde vaste opdrachten voor alle leerlingen met uitgewerkte beoordelingscriteria (checklists of beoordelingsschalen). Denk aan presentaties, stageverslag, werkstukken etc.

Ja dat mag. Het cijfer één kan het resultaat zijn van een gemaakte toets, in dat geval is het een beoordeling van gemaakt werk van de leerling (dus gekoppeld aan te beoordelen eindtermen). Het cijfer één kan ook de sanctie zijn bij een onregelmatigheid, dan kan een 1.0 het besluit zijn van het bevoegd gezag. Afspraken hierover worden in het examenreglement opgenomen. Het besluit een leerling een 1 te geven bij een onregelmatigheid, moet ook gemeld worden aan inspectie en, indien de kandidaat minderjarig is, aan de wettelijke vertegenwoordigers van de kandidaat.

De school bepaalt dat zelf.